بررسی علل و عوارض لنف ادم
لنف ادم چیست؟
به معنی تجمع غیر طبیعی مایعات غنی از پروتئین، به دلیل عدم کارایی مکانیکی سیستم لنفاوی است. لنف ادم نوعی تورم است که به طور کلی در یکی از دست ها یا پاهای شما ایجاد می شود. گاهی اوقات هر دو دست یا هر دو پا متورم می شوند.
لنف ادم معمولاً به دلیل حذف یا آسیب به غدد لنفاوی به عنوان بخشی از درمان سرطان ایجاد می شود. این بیماری، نتیجه انسداد در سیستم لنفاوی است که بخشی از سیستم ایمنی بدن ما است. انسداد، از تخلیه مایع لنفاوی جلوگیری می کند و تجمع مایعات منجر به تورم می شود. وریدها و عروق لنفاوی، هر دو عامل از بین بردن بقایای مایع و جامد از بافت هستند.
وریدها، 90 تا 95 درصد مایعات و برخی از مولکولهای پروتئینی کوچک مانند آلبومین را از محیط خارج می کنند. سیستم لنفاوی مقداری مایعات را جابجا می کند، اما کار اصلی سیستم لنفاوی حذف بقایای مولکولی جامد بزرگ از بافت است ( مولکول های بزرگ مانند اسیدهای چرب زنجیره بلند و پروتئین های بزرگ.( این پروتئین های بزرگ اغلب التهاب زا هستند و می توانند تأثیرات بسیار قوی و نامطلوبی بر روی بافت موضعی داشته باشند.
بدن ما ، تجمع پروتئین و بقایای سلولی در بافتها را به عنوان عوامل غیر طبیعی و بالقوه تهدیدکننده می شناسد و برای مقابله با آن نوتروفیلها را ارسال می کند. این واکنش باعث ایجاد التهاب پایدار در بافت لنفاوی می شود که در نهایت منجر به مهاجرت و تحریک فیبروبلاست ها و تولید بافت کلاژنی شل و بی نظم می شود. تجمع بی نظم کلاژن باعث اثر فشاری می شود، مجاری خروجی لنفاوی را مسدود می کند و منجر به اتساع بیش از حد عروق لنفاوی ، بی کفایتی دریچه ها و جریان برگشتی می شود.
علائم و نشانه های لنف ادم
علائم و نشانه های لنفادم، که در اندام فوقانی یا تحتانی آسیب دیده رخ می دهد، شامل موارد زیر است:
- تورم کل یا قسمتی از اندام فوقانی یا تحتانی ، از جمله انگشتان دست و پا
- احساس سنگینی یا تنگی
- دامنه حرکت محدود شده
- درد یا ناراحتی
- عفونت های مکرر
- سخت شدن و ضخیم شدن پوست (فیبروز)
- تورم ناشی از لنفادم از تغییرات خفیف تا تغییرات شدید متغیر است.
- لنف ادم ناشی از درمان سرطان ممکن است ماه ها یا سال ها پس از درمان سرطان رخ دهد.
درصورت عدم درمان مناسب، لنف ادم تمایل به پیشرفت دارد ، اما میزان پیشرفت می تواند به طور چشمگیری متفاوت باشد.
علل لنف ادم
لنفادم می تواند اولیه یا ثانویه باشد. این بدان معناست که ممکن است خود به خود رخ دهد (لنفادم اولیه)، یا می تواند توسط بیماری دیگری ایجاد شود (لنفادم ثانویه).
لنفادم ثانویه بسیار شایعتر از لنفادم اولیه است.
علل لنف ادم ثانویه
هر شرایط یا بیماری که به غدد لنفاوی یا عروق لنفاوی ما آسیب برساند می تواند باعث لنفادم شود. علل لنف ادم ثانویه عبارتند از:
عمل جراحی:
برداشتن یا آسیب به غدد لنفاوی و عروق لنفاوی ممکن است منجر به لنفادم شود. به عنوان مثال ، ممکن است غدد لنفاوی برای بررسی میزان گسترش سرطان پستان برداشته شوند و یا اینکه غدد لنفاوی ممکن است در جراحی که عروق خونی اندام را درگیر کرده، آسیب ببینند.
پرتودرمانی برای درمان سرطان:
تابش پرتو یا رادیاسیون می تواند باعث ایجاد زخم و التهاب در غدد لنفاوی یا عروق لنفاوی شود.
سرطان:
اگر سلولهای سرطانی عروق لنفاوی را مسدود کنند ، ممکن است لنفادم ایجاد شود. به عنوان مثال ، یک تومور در حال رشد در نزدیکی غدد لنفاوی یا عروق لنفاوی می تواند بزرگ شود و جریان مایع لنفاوی را مسدود کند.
عفونت:
عفونت غدد لنفاوی یا انگل ها می توانند جریان مایع لنفاوی را محدود کنند. لنفادم مرتبط با عفونت بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است و در کشورهای در حال توسعه مشاهده می شود.
علل لنف ادم اولیه
لنفادم اولیه یک بیماری نادر و ارثی است که به دلیل مشکلات رشد عروق لنفاوی در بدن ایجاد می شود. لنف ادم اولیه در افرادی رخ می دهد که با اختلال در رشد عروق یا غدد لنفاوی به دنیا آمده اند. فقط حدود 6.5 درصد از موارد لنف ادم اولیه، مادرزادی است.
علل لنفادم اولیه عبارتند از:
بیماری Milroy (لنف ادم مادرزادی):
این اختلال از نوزادی شروع می شود و باعث تشکیل غیر طبیعی غدد لنفاوی می شود.
بیماریMeige (لنفادم praecox):
این اختلال باعث ایجاد لنفادم در دوران بلوغ یا در دوران بارداری می شود و ممکن است تا 35 سالگی بروز کند.
لنف ادم با تأخیر (لنف ادم tarda):
این نوع از لنفادم به ندرت اتفاق می افتد و معمولاً پس از 35 سالگی شروع می شود.
مراحل لنف ادم
لنفادم دارای چهار مرحله است که با معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود.
مرحله 0:
قبل از شروع تورم قابل مشاهده در بافت ایجاد می شود. در این مرحله، بیماران از علائمی مانند درد عمومی، سنگینی یا احساس عجیب شکایت دارند. ناراحتی موضعی و تغییر در حجم بافت در این مرحله وجود ندارد.
مرحله 1 (لنفادم قابل برگشت):
اگر بیمار گارمنت فشاری بپوشد یا بازوی خود را بالا بکشد ، ظاهر طبیعی و حجم اولیه بافت برمی گردد؛ زیرا تنها تغییر در حجم اضافی مشاهده شده ، وجود مایعات غنی از پروتئین است و به راحتی جابجایی می شود.
مرحله 2 (لنفادم غیرقابل برگشت):
در این مرحله فیبروز یا رسوب بافت کلاژن شل و بی نظم رخ داده است. بدون مداخلات درمانی، هر چقدر بیمار قسمت آسیب دیده بدن را بالا ببرد یا فشرده کند ، به ظاهر و حجم اولیه باز نخواهد گشت.
مرحله 3 (فیلی شدن لنفوستاتیک):
این مرحله با وجود متاپلازی پوستی مشخص می شود. برخی از پروتئین های موجود، التهابی هستند و می توانند منجر به تغییرات پوستی شوند. به طور معمول ، این تغییرات پوستی شامل ضخیم شدن پوست و تشکیل پاپیلوما است.
عوامل خطر ورم لنفاوی
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لنف ادم را پس از سرطان یا پس از درمان سرطان یا سایر علل ثانویه افزایش دهند ، عبارتند از:
- سن بالاتر
- اضافه وزن یا چاقی
- روماتیسم مفصلی و بیماری پسوریازیس (بیماری صدف)
عوارض لنف ادم
لنف ادم در اندام فوقانی یا تحتانی می تواند منجر به عوارض جدی شود ، مانند:
عفونت ها: عفونت های احتمالی که می توانند از لنف ادم ناشی شوند، شامل:
- عفونت جدی باکتریایی پوست (سلولیت)
- چرک عروق لنفاوی (لنفانژیت)
کوچکترین آسیب به اندام ها می تواند محلی برای ایجاد عفونت باشد.
لنفانژیوسارکوم: این بیماری، نوعی سرطان نادر در بافت نرم است که در موارد لنف ادم شدید درمان نشده ایجاد می شود. علائم لنفانژیوسارکوم شامل لکه های پوستی به رنگ آبی-قرمز یا بنفش است.