درمان آرتروز زانو بدون جراحی
آرتروز زانو یکی از شایعترین مشکلات اسکلتی و عضلانی در بین افراد میانسال و سالمند می‌باشد. بر اساس مطالعات، شیوع آرتروز در جامعه ایرانی حدود بیست درصد می‌باشد که با توجه به افزایش میانگین سنی جامعه، افزایش شیوع چاقی و سبک زندگی بدون تحرک، شاهد افزایش شیوع این بیماری در سال‌های آتی خواهیم بود. ادامه این مطلب را همراه با دکتر مسعود اعتدالی متخصص کایروپراکتیک به درمان آرتروز زانو بدون جراحی اختصاص خواهیم داد.
آرتروز می‌تواند تمام مفاصل بدن را درگیر کند اما زانو، لگن، ستون فقرات و دست بیش از سایر مفاصل دچار آرتروز می شوند. مفصل زانو از اتصال استخوان‌های ران، درشت نی و کشکک ایجاد شده است. برای حرکت بهتر مفصل، انتهای این استخوان ها توسط غضروف مفصلی پوشیده شده تا یک سطح صاف و لغزنده به وجود آید. در آرتروز، غضروف مفصلی تخریب شده و باعث ساییده شدن استخوان‌ها بر روی هم می‌شود که در نهایت منجر به درد، تورم، خشکی مفصل و ایجاد مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه می گردد.
درمان آرتروز زانو
آرتروز درمان قطعی ندارد و تا قبل از جراحی تعویض مفصل، گزینه های درمانی موجود با هدف کاهش درد، بهبود عملکرد و همچنین افزایش تحرک بیمار انجام می‌شود. گزینه‌های اولیه شامل درمان‌های غیر دارویی و اصلاح سبک زندگی بیمار مانند رژیم غذایی سالم، کاهش وزن و افزایش فعالیت فیزیکی می باشد.
درمان‌های بعدی عبارتند از انواع داروهای خوراکی و موضعی، ورزش درمانی، فیزیوتراپی، تجویز کفش و کفی مناسب، بریس و زانو بند، استفاده از مدالیته‌های فیزیکی پیشرفته مانند لیزر پرتوان، تکار تراپی، مگنت تراپی و همچنین انواع تزریق‌های داخل مفصل زانو شامل ترکیبات کورتون، هیالورونیک اسید، گاز ازن و پلاسمای غنی از پلاکت. باتوجه به شدت علائم و شرایط هر بیمار، یک و یا ترکیبی از این درمان‌ها انتخاب می‌شود.
نقش فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو بدون جراحی
استفاده از مدالیته‌های فیزیوتراپی مانند سرما درمانی، گرما درمانی، الکتروتراپی و اولتراسوند از درمان‌های شایع در زمان تشدید درد و عدم پاسخ به داروهای خوراکی می باشد. طبق تجویز پزشک معالج ،جلسات فیزیوتراپی برای بیمار انجام می‌شود.علاوه بر استفاده از این مدالیته‌ها، تمرینات تعادلی و آموزش روش‌های مناسب جهت انجام فعالیت‌های روزانه به گونه‌ای که کمتر باعث درد شوند در جلسات فیزیوتراپی صورت می پذیرد.
زمانی که بیمار باید جراحی تعویض مفصل زانو انجام دهد
در موارد آرتروز شدید همراه با تغییر شکل قابل توجه زانو و درد و خشکی شدید مفصل که به درمان‌های گفته شده پاسخ نمی‌دهد و باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. بیمار کاندید عمل جراحی تعویض مفصل می‌گردد. نکته حائز اهمیت این است. که قبل از تصمیم برای جراحی، بیمار تحت درمان غیر جراحی و توانبخشی حداکثری قرار گرفته باشد و درصورت عدم پاسخ به درمان، جهت جراحی انتخاب شود.
با توجه به عمر محدود مفصل مصنوعی، بهتر است جراحی تعویض مفصل تا حد ممکن به تاخیر بیفتد. و بیمار تحت توانبخشی و درمان غیرجراحی قرار بگیرد. سن مناسب برای تعویض مفصل حدود ۶۰ تا ۶۵ سال است. تا نیاز به تعویض مجدد مفصل به حداقل برسد هرچند درموارد آرتروز شدید و اختلال عملکرد واضح فرد علی رغم درمان‌های حمایتی، ممکن است. جراحی تعویض مفصل در سنین پایین‌تر نیز انجام پذیرد. برای کسب بهترین نتایج از جراحی تعویض مفصل، کاهش وزن و برنامه‌ی ورزشی منظم و منسجم قبل و بعد از جراحی ضروری می‌باشد.