علائم بالینی، دلایل و روش‌های درمان
مقدمه
خار پاشنه یکی از شایع‌ترین مشکلات اسکلتی–عضلانی است که بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. این عارضه ناشی از التهاب فاشیای کف پا بوده و معمولاً باعث درد شدید در ناحیه پاشنه می‌شود. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های بالینی آن، دردی است که هنگام برخاستن از خواب یا بعد از نشستن طولانی‌مدت بروز می‌کند. در این مقاله از سایت دکتر مسعود اعتدالی (بهترین متخصص کایروپراکتیک)، به بررسی علائم بالینی خار پاشنه، علل ایجاد آن و روش‌های تشخیص و درمان می‌پردازیم.
علائم بالینی خار پاشنه
علائم بالینی خار پاشنه ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما رایج‌ترین آنها عبارتند از:
- درد شدید در پاشنه، مخصوصاً هنگام برخاستن از خواب
یکی از بارزترین نشانه‌های خار پاشنه، احساس درد شدید در پاشنه پا، به‌ویژه هنگام برداشتن اولین قدم‌ها پس از خواب شبانه یا استراحت طولانی‌مدت است. این درد معمولاً پس از چند دقیقه راه رفتن کاهش می‌یابد اما در برخی موارد ممکن است در طول روز ادامه داشته باشد.
- افزایش درد بعد از نشستن طولانی
افرادی که برای مدت طولانی در یک وضعیت نشسته‌اند، مانند رانندگان، کارمندان اداری یا افراد مسن، اغلب هنگام برخاستن و برداشتن اولین قدم‌ها دچار درد شدید در ناحیه پاشنه می‌شوند. این درد ممکن است با فعالیت‌های فیزیکی شدیدتر نیز تشدید شود.
- درد موضعی در ناحیه کف پا و پاشنه
درد ناشی از خار پاشنه معمولاً در قسمت زیرین پاشنه متمرکز است، اما ممکن است به سمت قوس کف پا نیز گسترش یابد. در برخی افراد، این درد می‌تواند به‌صورت سوزش یا تیر کشیدن نیز احساس شود.
- تشدید درد هنگام ایستادن طولانی یا فعالیت شدید
افرادی که زمان زیادی را به ایستادن یا پیاده‌روی می‌گذرانند، مانند معلمان، فروشندگان و ورزشکاران، معمولاً درد بیشتری را تجربه می‌کنند. انجام فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن، پریدن یا بالا رفتن از پله‌ها می‌تواند درد را تشدید کند.
- کاهش درد با استراحت
معمولاً درد ناشی از خار پاشنه با استراحت کاهش می‌یابد، اما اگر التهاب شدید باشد، ممکن است حتی در حالت استراحت نیز احساس ناراحتی وجود داشته باشد.
- احساس سفتی و خشکی در کف پا
بسیاری از بیماران گزارش می‌کنند که هنگام صبح یا بعد از استراحت طولانی، کف پایشان احساس خشکی و سفتی دارد. این حالت معمولاً پس از کمی حرکت کاهش می‌یابد.
علل ایجاد خار پاشنه
خار پاشنه در نتیجه التهاب فاشیای کف پا ایجاد می‌شود. برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز این عارضه عبارتند از:
استفاده از کفش نامناسب: پوشیدن کفش‌هایی که از قوس کف پا پشتیبانی نمی‌کنند یا کف نازکی دارند، فشار بیشتری به پاشنه وارد می‌کند.
چاقی و اضافه‌وزن: وزن اضافی باعث افزایش فشار روی فاشیای کف پا و تشدید التهاب آن می‌شود.
فعالیت‌های بدنی شدید: دویدن، پریدن و ایستادن طولانی باعث کشیدگی و التهاب فاشیا می‌شود.
کوتاهی یا ضعف عضلات ساق پا: این مشکل می‌تواند باعث تغییر الگوی راه رفتن و افزایش فشار روی پاشنه شود.
افزایش سن: افراد مسن به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی بافت‌ها، بیشتر در معرض خار پاشنه قرار دارند.
روش‌های تشخیص خار پاشنه
- معاینه بالینی
پزشک از طریق بررسی علائم بیمار، محل درد و تاریخچه پزشکی فرد می‌تواند به خار پاشنه مشکوک شود.
- تصویربرداری با اشعه ایکس
در برخی موارد، پزشک برای تأیید تشخیص، عکسبرداری با اشعه ایکس را توصیه می‌کند. در تصاویر ممکن است زائده استخوانی در ناحیه پاشنه دیده شود.
- سونوگرافی یا ام‌آر‌آی
در مواردی که درد شدید و مزمن باشد، از روش‌های تصویربرداری دقیق‌تر مانند سونوگرافی یا MRI برای بررسی التهاب بافت‌های نرم استفاده می‌شود.
روش‌های درمانی خار پاشنه
- استراحت و کاهش فعالیت‌های مضر
کاهش فشار روی پا با استراحت کافی می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.
- استفاده از کفش و کفی مناسب
کفش‌های دارای قوس مناسب و کفی‌های طبی مخصوص، فشار وارده بر پاشنه را کاهش می‌دهند.
- تمرینات کششی و فیزیوتراپی
تمرینات کششی برای فاشیای کف پا و عضلات ساق می‌تواند به کاهش درد و جلوگیری از تشدید بیماری کمک کند.
- استفاده از یخ
قرار دادن کیسه یخ روی ناحیه دردناک به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه، التهاب و درد را کاهش می‌دهد.
- داروهای ضدالتهابی
پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن را برای کاهش درد و التهاب تجویز کند.
- تزریق استروئید
در موارد شدید، تزریق استروئید در ناحیه دردناک ممکن است به کاهش التهاب کمک کند.
- درمان‌های پیشرفته‌تر
در موارد مقاوم، روش‌هایی مانند شوک‌تراپی، تزریق PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) و حتی جراحی ممکن است توصیه شود.
نتیجه‌گیری
خار پاشنه یکی از مشکلات رایج پا است که می‌تواند باعث درد شدید و ناراحتی در هنگام راه رفتن شود. درد هنگام برخاستن از خواب یا پس از نشستن طولانی از علائم بارز این عارضه است. تشخیص زودهنگام و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر مسعود اعتدالی – بهترین متخصص کایروپراکتیک را دنبال کنید.
پروفایل دکتر مسعود اعتدالی (بهترین متخصص کایروپراکتیک اصفهان) در کلینیک 24