علل، علائم، تأثیر بر ستون فقرات و روش‌های درمان
این بیماری‌ها باعث می‌شوند که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله کند و می‌توانند باعث التهاب و آسیب به ستون فقرات شوند. سیستم ایمنی بدن به‌طور طبیعی وظیفه دارد که با شناسایی و نابود کردن عوامل بیگانه مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی از بدن محافظت کند. اما در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی دچار اختلال می‌شود و به اشتباه سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن را به عنوان عوامل مهاجم شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کند. این پاسخ غیرطبیعی می‌تواند باعث التهاب، تخریب بافت‌ها و مشکلات جدی در عملکرد اندام‌ها و سیستم‌های مختلف بدن، از جمله سیستم اسکلتی و ستون فقرات، شود. التهاب مزمن ناشی از بیماری‌های خودایمنی می‌تواند باعث درد مداوم، سفتی و محدودیت حرکتی در ستون فقرات شده و کیفیت زندگی بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله از سایت دکتر مسعود اعتدالی (بهترین متخصص کایروپراکتیک)، در مورد بیماری‌های خودایمنی صحبت خواهیم کرد.
مکانیسم بروز بیماری‌های خودایمنی
سیستم ایمنی بدن از مجموعه‌ای از سلول‌ها (مانند لنفوسیت‌های T و B)، مولکول‌ها (مانند سیتوکین‌ها)، آنتی‌بادی‌ها (پادتن‌ها) و اندام‌ها (مانند غدد لنفاوی و طحال) تشکیل شده است. در حالت طبیعی، سیستم ایمنی با استفاده از این اجزا، عوامل بیگانه مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها را شناسایی و نابود می‌کند. این فرایند شامل تولید آنتی‌بادی‌ها و فعال‌سازی سلول‌های ایمنی برای حمله به سلول‌های بیگانه است.
در بیماری‌های خودایمنی، این فرایند شناسایی دچار اختلال می‌شود. در نتیجه، سیستم ایمنی به اشتباه مولکول‌ها و سلول‌های بدن را به عنوان عوامل بیگانه شناسایی کرده و به آن‌ها حمله می‌کند. این پاسخ ایمنی غیرعادی باعث ایجاد التهاب، تخریب بافت‌ها و کاهش عملکرد اندام‌ها می‌شود. این واکنش خودایمنی ممکن است به صورت عمومی (در کل بدن) یا موضعی (در یک اندام یا بافت خاص) رخ دهد.
مراحل بروز واکنش خودایمنی:
شناسایی نادرست آنتی‌ژن‌ها:
سیستم ایمنی پروتئین‌های طبیعی بدن (آنتی‌ژن‌های خودی) را به عنوان عوامل مهاجم شناسایی می‌کند.
فعال شدن لنفوسیت‌های T و B:
سلول‌های T و B فعال شده و شروع به تولید آنتی‌بادی‌های خودایمنی (Autoantibodies) می‌کنند.
حمله به بافت‌های سالم:
آنتی‌بادی‌های تولیدشده به سلول‌های سالم بدن متصل شده و آن‌ها را تخریب می‌کنند.
ایجاد التهاب مزمن:
التهاب ناشی از این حمله باعث آسیب به بافت‌ها، درد، تورم و محدودیت حرکتی می‌شود.
علل بیماری‌های خودایمنی
علت دقیق بروز بیماری‌های خودایمنی به طور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی در بروز این بیماری‌ها نقش دارند.
۱. عوامل ژنتیکی
برخی از بیماری‌های خودایمنی در بین اعضای خانواده شایع‌تر است. وجود جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های مرتبط با عملکرد سیستم ایمنی، مانند ژن‌های HLA (آنتی‌ژن‌های لکوسیتی انسانی)، خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی را افزایش می‌دهد.
۲. عوامل محیطی
برخی از عوامل محیطی می‌توانند موجب تحریک سیستم ایمنی و آغاز واکنش خودایمنی شوند:
عفونت‌های ویروسی و باکتریایی (مانند ویروس اپشتین-بار)
قرار گرفتن در معرض سموم محیطی (مانند آفت‌کش‌ها و آلودگی هوا)
مصرف برخی داروها
استرس‌های مزمن
۳. عوامل هورمونی
بیماری‌های خودایمنی در زنان شایع‌تر از مردان است. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر هورمون‌های جنسی (مانند استروژن) در تحریک یا سرکوب سیستم ایمنی است.
بیماری‌های خودایمنی مؤثر بر ستون فقرات
بسیاری از بیماری‌های خودایمنی می‌توانند ستون فقرات را تحت تأثیر قرار دهند و باعث درد، التهاب و آسیب به ساختارهای ستون فقرات شوند. برخی از مهم‌ترین این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
۱. اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing Spondylitis)
این بیماری باعث التهاب مزمن در مفاصل ستون فقرات، به‌ویژه در مفاصل ساکروایلیاک (مفاصل بین استخوان لگن و ستون فقرات) می‌شود. با پیشرفت بیماری، استخوان‌های ستون فقرات ممکن است به هم جوش بخورند و باعث کاهش انعطاف‌پذیری شوند.
۲. آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis)
در این بیماری، سیستم ایمنی به بافت‌های سینوویال (مایع مفصلی) حمله کرده و باعث التهاب، درد و تخریب مفاصل از جمله مفاصل ستون فقرات می‌شود.
۳. لوپوس (Systemic Lupus Erythematosus)
لوپوس یک بیماری خودایمنی سیستمیک است که می‌تواند باعث التهاب مفاصل، عضلات و بافت‌های نرم ستون فقرات شود.
۴. بیماری پسوریاتیک آرتریت (Psoriatic Arthritis)
این بیماری در افرادی که به پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) مبتلا هستند رخ می‌دهد و باعث التهاب و درد در مفاصل ستون فقرات می‌شود.
علائم بیماری‌های خودایمنی ستون فقرات
علائم بیماری‌های خودایمنی مؤثر بر ستون فقرات شامل موارد زیر است:
درد مزمن به‌ویژه در ناحیه کمر و گردن
سفتی و محدودیت حرکتی
التهاب و تورم مفاصل
بی‌حسی و گزگز در اندام‌ها
خستگی مزمن
تب خفیف و تعریق شبانه
تشخیص بیماری‌های خودایمنی ستون فقرات
برای تشخیص این بیماری‌ها، پزشک از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
آزمایش خون (مانند تست آنتی‌بادی‌های خودایمنی)
تصویربرداری پزشکی (مانند MRI و CT اسکن)
نمونه‌برداری از بافت (بیوپسی)
بررسی علائم بالینی و سابقه پزشکی
درمان بیماری‌های خودایمنی ستون فقرات
۱. داروها
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
کورتیکواستروئیدها
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
داروهای بیولوژیک
۲. فیزیوتراپی
ورزش‌های کششی
تقویت عضلات پشت و شکم
۳. تغییر سبک زندگی
رژیم غذایی ضدالتهابی
ترک سیگار
کنترل استرس
نتیجه‌گیری
بیماری‌های خودایمنی با تأثیر بر ستون فقرات، می‌توانند باعث درد، التهاب و کاهش تحرک شوند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌تواند نقش مهمی در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.
صفحه ی رسمی اینستاگرام دکتر مسعود اعتدالی – بهترین متخصص کایروپراکتیک را دنبال کنید.
پروفایل دکتر مسعود اعتدالی (بهترین متخصص کایروپراکتیک اصفهان) در کلینیک 24