بررسی علل انواع قفل شدن زانو
در ادامه این مطلب سایت دکتر مسعود اعتدالی متخصص کایروپراکتیک علل انواع قفل شدن زانو را مورد بررسی قرار می دهیم. در ابتدا باید بدانید که ممکن است واقعا زانوهای شما قفل شوند یا اینکه زانوهایتان به طور کاذب قفل شده باشند. هر کدام از مدلهای قفل شدن زانو با علائم و دلایل متفاوت دستهبندی میشود که عبارت هستند از:
قفل شدن حقیقی زانو:
در این نوع از قفل شدن زانو یک مانع مکانیکی در داخل مفصل، مانع از حرکت زانو میشود و معمولا زمانی اتفاق میافتد که فرد پای خود را تا حد امکان صاف کرده است. وقتی زانو واقعا قفل شده باشد و نتوان آن را صاف کرد و حرکت داد، به این شرایط قفل شدن حقیقی زانو گفته می شود.
قفل شدن کاذب زانو:
قفل شدن کاذب زانو به شرایطی گفته می شود که شما به طور موقت درد شدیدی در ناحیه زانوها حس می کنید که تحرک آنها را محدود میکند؛ اما غالبا به ندرت اتفاق میافتد. اگر می خواهید با دلایل، علائم و نشانههای انواع قفل شدن زانو آشنا شوید و انواع روشهای درمانی قفل شدن را بدانید، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
قفل شدن حقیقی زانو
بزرگترین مفصل در بدن انسان، زانو است که ران پا را به ساق پا متصا می کند. مفصل زانو، در هنگام راه رفتن، ورزش کردن، بالا و پایین رفتن از پله و حرکات دیگر انسان، نیروهای زیادی را تحمل می کند و به همین دلیل است که مفصل زانو بیش از هر مفصل دیگری در بدن مستعد آسیب دیدن است. زانو می تواند خم شود یا اینکه صاف شود و توانایی جزئی چرخش را هم دارد. در واقع خم شدن و صاف شدن دو حرکت مهم زانو هستند. استخوان ران، استخوان درشتنی و کشکک زانو در ساختمان زانو نقش دارند.
مفصل زانو میتواند به سادگی خم و راست شده و حتی میتواند اندکی بچرخد. حالا اگر یک مانع مکانیکی درون مفصل زانو گیر کند، حرکت پا محدود شده و موجب خشکی زانو و در نتیجه قفل شدن آن میشود. در این حالت، زانو کاملا از کار میافتد و برای چند دقیقه نمیتوان آن را حرکت داد.
دکتر مسعود اعتدالی بهترین متخصص کایروپراکتیک را در اینستاگرام دنبال کنید
برای اینکه فرد بتواند پس از قفل شدن حقیقی زانو مجددا پای خود را حرکت دهد، باید چند دقیقه آن را به آرامی حرکت داده یا تکان دهد. در برخی موارد نیز، ممکن است نیاز باشد که متخصص مانع موجود را بردارد. این نوع از قفل شدن زانو با نام قفل شدن حقیقی مفصل زانو شناخته میشود و همانطور که گفته شد زمانی اتفاق میافتد که یک مانع به صورت فیزیکی و واقعی جلوی حرکت مفصل را بگیرد.
قفل شدن حقیقی زانو میتواند دردناک بوده یا اینکه بدون درد باشد. اما در این نوع قفل شدن، غالبا صاف شدن زانو مشکل است و فرد نمیتواند پای خود را صاف کند. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که بدترین روش برای درمان قفل شدن زانو این است که خودسرانه عمل کنید؛ زیرا درمان خودسرانه و بدون نظارت پزشک ممکن است آسیب های جبران ناپذیر و خطرناکی به همراه داشته باشد.
دلایل مهم در قفل شدن حقیقی زانو
قفل شدن حقیقی زانو میتواند در افراد مختلف و به دلایل متفاوت ایجاد شود. دلایل زیر در قفل شدن زانو نقش زیادی دارند:
پارگی مینیسک زانو:
مینیسک یک لایه ضخیم از غضروف است که سطح درونی مفصل را کاملا میپوشاند. مینیسک زانو علاوه بر اینکه به عنوان ضربهگیر عمل میکند میتواند حرکت مفصل را نیز روانتر کند. اگر منیسک زانو پاره شود، ممکن است تکهای از آن در مفصل زانو گیر کرده و باعث قفل شدن زانو شود. این حالت یکی از اصلیترین علل بروز قفل شدن زانو است که از اصلیترین دلایل درد زانو نیز محسوب میشود. در واقع علت صاف نشدن زانو و حتی درد زانو هنگام خم شدن میتواند پارگی منیسک آن باشد. پارگی مینیسک زانو نیز غالبا به دلیل چرخیدن روی یک زانو یا فرسودگی تدریجی مفصل آن اتفاق میافتد.
وجود استخوان ضعیف و شکننده در ساختار زانو:
در برخی موارد، تکهای از استخوان مفصل زانو شکسته شده و پس از جدا شدن، در محیط زانو گردش میکند. در این صورت، همانند پاره شدن منیسک زانو اگر این استخوان شکسته شده نیز در جای اشتباهی قرار بگیرد، در آنجا گیر افتاده و باعث میشود که زانو در یک موقعیت خاص قفل شود. شکسته شدن استخوان زانو نیز غالبا به دلیل ایجاد یک آسیب یا عارضههایی مانند ابتلا به آرتروز زانو یا استئوکندریت دیسکان ایجاد میشود که این مورد نیز یکی از دلایل اصلی قفل شدن زانو و گرفتگی زانو میباشد.
آرتروز زانو:
با افزایش سن، احتمال قفل شدن زانو بیشتر می شود که این مورد نیز یکی از شایعترین علل درد زانو هنگام خم شدن است. در واقع، با افزایش سن، غضروف پوششی استخوانهای زانو فرسوده شده و به مرور زمان از بین میرود. به همین خاطر، این غضروف تکه تکه شده درون مفصل زانو گیر میکند و باعث میشود ک عارضه آرتروز زانو به وجود بیاید. از طرفی، اگر غضروف زانو کاملا از بین برود، معمولا تراشههای استخوانی در مکانیسم مفصل زانو اختلال ایجاد میکنند و باعث قفل شدن زانو میشوند. به این شرایط در اصطلاح پزشکی استئو کندریت دیسکان گفته میشود.
انجام ورزشهای شدید:
انجام ورزش شدید و کشیده شدن ماهیچه ران نیز میتواند باعث قفل شدن زانو شود. در واقع، اگر در ماهیچههای خارجی ران ضعف یا گرفتگی ایجاد شود، در تعادل کشکک زانو نیز اختلال ایجاد می شود و در این صورت، تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد، کشکک زانو نیز در همان حالت باقی میماند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که حتی اگر کشکک زانو مجددا تعادل خود را به دست آورد، ایجاد دامنه حرکتی طبیعی زانو مدت زمان زیادی طول میکشد. علاوه بر این دلایل، می توان علل دیگری از جمله دررفتگی کشکک زانو، التهاب مفاصل زانو و آسیب رباط صلیبی قدامی زانو را دلیل قفل شدن زانو و ناتوانی زانو در صاف شدن یا خم شدن دانست.
دلایل قفل شدن کاذب زانو
قفل شدن کاذب زانو نیز میتواند در افراد مختلف و بسته به دلایل زیر بروز پیدا کند:
بروز تورم:
اگر مایع درون کسپول مفصل زانو به مقدار بیش از حد وجود داشته باشد، حرکت زانو محدود شده و به زانو فشار وارد میشود. در این صورت این عارضه از خم شدن یا صاف شدن زانو جلوگیری خواهد کرد.
وجود التهاب:
اگر داخل یا اطراف ساختار زانو التهاب وجود داشته باشد، حرکت آن محدود میشود. این عارضه غالبا به دلیل آرتروز روماتوئید یا نقرس به وجود میآید و یکی از دلایل قفل شدن زانو محسوب میشود.
حرکت نامناسب کشکک زانو:
اگر حرکت کشکک زانو روی شکاف جلوی زانو با مشکل مواجه شود، باعث قفل شدن زانو خواهد شد. این عارضه غالبا با درد بسیار زیادی همراه است و تا چند دقیقه فرد در خم کردن یا صاف کردن زانو مشکل خواهد داشت.
سندرم پلیکا:
اگر در پلیکای میانی یا همان شکاف روی بافت سنوویال پوشاننده مفصل تنش ایجاد شود، این سندرم به وجود میآید که یکی از عوارض اصلی آن قفل شدن کاذب زانو است.
آسیب به زانو:
در صورتی که هرگونه آسیبی به زانو وارد شود نیز ممکن است فرد درد شدیدی را تجربه کند. در این حالت معمولا اسپاسم عضلانی اتفاق میافتد که منجر به قفل شدن زانو میشود. تمامی این دلایل میتوانند از خم شدن یا صاف شدن زانو جلوگیری کرده و حرکت آن را برای مدتی محدود کنند.
علائم و نشانههای قفل شدن زانو
اگر زانو درد دارید ولی نمی دانید به عارضه قفل شدن زانو مبتلا هستید یا خیر، بهتر است مهم ترین نشانههای قفل شدن زانو را بدانید. از جمله علائم زانوهای قفل شونده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید هنگام خم کردن و صاف کردن زانو
- محدود شدن حرکت مفصل زانو
- حساس شدن به لمس مفصل زانو و دردناک بودن زانو
- خم شدن زانو در یک موقعیت ثابت و غالبا در زاویه 45 درجه و ثابت ماندن
- صاف نشدن زانو
- ایجاد صدای اصطحکاک و خرد شدن زانو همراه با درد شدید
- ناتوانی در ایستادن روی پاها به دلیل سایش زانو
- تب، عفونت و آبسه مفصل زانو