بررسی عمل جراحی تعویض مفصل ران
در جراحی تعویض مفصل ران ، پزشک جراح در اتاق عمل، مفصل ران آسیب دیده و دردناک مبتلا به التهاب مفصل (arthritis) را خارج کرده و آن را با یک مفصل مصنوعی که معمولاً به صورت ترکیبی از پلاستیک و فلز ساخته شده را جایگزین می‌کند.
جراحی تعویض مفصل ران
زمانی جراحی تعویض مفصل ران انجام می‌شود که دیگر روش‌های درمانی دیگر در بهبود درد بیمار موثر نباشند. در نتیجه‌ی این جراحی باید درد بیمار که بسیار درد شدیدی گزارش شده به صورت کامل برطرف شده و فرد قادر باشد بدون هیچ مشکلی راه برود.
طی جراحی تعویض مفصل ران چه اتفاقی می‌افتد؟
جراحی تعویض مفصل زانو یا به صورت سنتی و یا به روش جراحی کم تهاجمی (minimally-invasive technique) انجام می‌گیرد. یکی از عمده‌ترین تفاوت‌های این دو روش اندازه‌ی برش اولیه است.
در طی جراحی استاندارد تعویض مفصل ران، به فرد بیمار بیهوشی عمومی و کامل داده می‌شود تا ماهیچه‌ها در حالت استراحت فرو رفته و کل بدن یک خواب عمیق موقتی را تجربه کند. بیهوشی کامل اجازه نمی‌دهد تا بیمار در طول عمل دردی احساس کرده و در جریان مراحل عمل قرار داشته باشد. به عنوان روش جایگزین و برای جلوگیری از احساس درد از بیهوشی نخاعی هم استفاده می‌شود.
جراحی تعویض مفصل ران
پزشک جراح در قسمت کناری لگن خاصره یک برش ایجاد کرده، ماهیچه‌های اطراف استخوان را کنار زده تا به مفصل ران دست پیدا کند. در قدم بعدی لازم است که قسمت کروی مفصل جدا شود، برای این کار استخوان ران به کمک اره بریده خواهد شد. بعد از آن مفصل ران جدید به کمک سیمان پزشکی و یا دیگر مواد مخصوص به استخوان ران متصل می‌شود. برای اینکه مفصل جدید به استخوان متصل باقی بماند لازم است که حتما از این مواد استفاده شود.
سپس پزشک سطح استخوان لگن خاصره را آماده کرده و هرگونه غضروف اضافی را از روی آن بر می‌دارد. حالا استخوان لگن آماده است تا سوکت‌های مفصل جدید در آن جایگذاری شوند. گاهی هم برای خروج هرگونه مایع اضافی وسیله‌ای در محل قرار می‌گیرد. بعد از انجام همه‌ی این کارها دوباره ماهیچه‌ها در جای خود قرار گرفته و محل برش بخیه می‌شود.
امروزه بیشتر جراحی‌های تعویض مفصل ران به روش استاندارد انجام شده و از برش‌های ۸ الی ۱۰ اینچی در کناره‌ی لگن در آن استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر پزشکان جراح با کمک روش جراحی کم تهاجمی برش‌های دو الی ۵ اینچی ایجاد می‌کنند. در روش جراحی کم تهاجمی هم فرایند و مراحل عمل مانند روش استاندارد خواهد بود.
کاهش میزان خونریزی
ایجاد برش‌های کوچک‌تر میزان خونریزی را به حداقل مقدار کاهش داده و درد ناشی از جراحی به مراتب کم‌تر خواهد بود. از طرفی فرد بیمار بعد از جراحی تعویض مفصل ران به این روش مدت کم‌تری در بیمارستان بستری بوده، جای بخیه‌ی کم‌تری داشته و سریع‌تر بهبود خواهد یافت.
با این همه جراحی که روش کم تهاجمی را انجام خواهد داد، باید بسیار ماهر باشد. اگر پزشک جراحی که جراحی را به روش کم تهاجمی انجام می‌دهد به اندازه‌ی کافی مهارت نداشته باشد، ممکن است نتایج این عمل بدتر از انجام جراحی به روش استاندارد معمول باشد.
بعد از عمل جراحی تعویض مفصل ران چه اتفاقی می افتد؟
بعد از اتمام جراحی، فرد بیمار ۴ یا ۶ روز باید در بیمارستان بماند و در این مدت که بر روی تخت در حال استراحت است، یک متکای سه گوش هم در بین پاهای بیمار قرار داده می‌شود تا مفصل جدید را در جای خود نگه دارد.
برای اینکه رفتن به سرویس بهداشتی برای فرد آسان شود، برای فرد سوند ادراری نصب خواهد شد. درمان فیزیوتراپی معمولا از روز بعد جراحی آغاز می‌شود و فرد می‌تواند به کمک واکر، عصا و یا دیگر وسایل کمکی قدم بردارد. درمان فیزیوتراپی هفته‌ها تا ماه‌ها بعد از جراحی ادامه خواهد داشت.
بعد از جراحی تعویض مفصل ران چه کارهایی را نباید انجام داد؟
- تا شش الی دوازده ماه بعد از عمل جراحی نباید ران پایی که مفصل آن جایگزین شده است را چرخاند. در هنگام نشستن هم نباید لگن خاصره بیش از ۹۰ درجه خم شود و پاها را هم بر روی هم نباید انداخت. از نشستن بر روی زمین و انجام حرکت اسکوات هم باید خودداری شود.
- فیزیوتراپ برای انجام بهتر فعالیت‌های روزانه به بیمار راهکارهایی ارائه خواهد داد. اگر دستورات فیزیوتراپ رعایت نشود ممکن است مفصل جایگزین شده از جای اصلی خود جا به جا شده و نیاز به یک عمل جراحی دیگر وجود داشته باشد.
- حتی بعد از اینکه این دوره‌ی ۱۲ ماهه سپری شد و مفصل جایگزین شده بهبود پیدا کرد هم فرد بیمار مجاز به انجام برخی فعالیت‌های فیزیکی سنگین نخواهد بود زیرا که مفصل جایگزین شده برای فعالیت‌های عادی زندگی روزمره‌ی فرد طراحی شده است.
بعد از عمل جراحی تعویض مفصل ران چه کارهایی را باید در منزل انجام داد؟
بعد از اینکه فرد از جراحی تعویض مفصل ران به خانه باز می‌گردد. برای بهبود کیفیت زندگی باید موارد زیر را رعایت کند:
- بالا و پایین رفتن از پله‌ها باید به حداقل مقدار خود یعنی یک یا دوبار در روز برسد.
- از صندلی‌هایی برای نشستن استفاده شود که دارای تکیه گاه ثابت و راست هستند. از نشستن بر روی صندلی‌هایی با پشتی متحرک باید خودداری کرد.
- برای جلوگیری از افتادن باید فرش‌های پهن شده بر روی زمین جمع شده و سطح زمین بدون هیچ گونه وسیله‌ی اضافی باشد.
- از توالت‌های فرنگی که دارای سطح نشیمن‌گاه بلندتری بوده و در دو طرف دارای دستگیره هستند. باید استفاده شود. این توالت‌های فرنگی خاص از خم شدن بیش از حد لگن خاصره جلوگیری می‌کنند.
- حیوانات خانگی تا بهبود کامل فرد بیمار باید در جای دیگری نگه داری شوند.
- قبل از بازگشت به خانه فرد باید در مورد زمان مناسب انجام فعالیت‌های ورزشی، رابطه‌ی جنسی و رانندگی با پزشک خود مشورت کند.
اینستاگرام دکتر مسعود اعتدالی بهترین متخصص کایروپراکتیک
مطالعه بیشتر:
تشخیص و درمان پارگی مینیسک زانو