بررسی عوامل ایجاد درد در مفصل ران
مفصل، نقطه‌ای است که در آن استخوان‌های مختلفی به هم می‌رسند و با هم همکاری می‌کنند. نتیجه‌ی این همکاری کمک به انجام وظایف روزانه مانند: نشستن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها، راه رفتن و غیره میباشد. مفصل ران یا همان مفصل هیپ را مفصل گوی وکاسه‌ای نیز می‌گویند، بدلیل گوی مانند بودنِ سر استخوان ران (فمور) که در یک استخوان کاسه مانند (استابولار) محکم شده است. کاسه‌ی مفصل ران، بخشی از استخوان لگن میباشد. جایی که این دو استخوان با هم تماس پیدا می‌کنند، با یک پوشش نرم اما محکم پوشیده شده که به آن غضروف مفصلی می‌گویند که سبب میشود تا مفصل حرکتی نرم داشته باشد. در این مطلب سایت دکتر مسعود اعتدالی متخصص کایروپراکتیک به بررسی و مطالعه عوامل ایجاد درد در مفصل ران خواهیم پرداخت.
با پیشرفت آسیب‌دیدگیِ مفصل، استخوان‌ها شروع به ساییده شدن بر روی هم نموده و به تدریج با از بین رفتن غضروف، سطحی سخت در این نواحی تشکیل میشود که در نهایت منجر به تماس مستقیم استخوان با استخوان شده و ایجاد درد و سفتی در مفصل خواهد کرد. در جراحی تعویض مفصل ران، قسمت‌های آسیب دیده و دچار آرتروز را با یک ایمپلنت جایگزین می‌کنند که سطح نرم و صاف مفصل را دوباره به آن بازگردانده و سبب کاهش درد ناشی از کشیده شدن استخوان‌ها بر روی هم میشود.
مطلب پیشنهادی : تشخیص علائم و عوامل بروز پیچ خوردگی و کشیدگی عضلات
آناتومی مفصل ران
مفصل ران از جمله مفاصل بزرگ در بدن میباشد که نوعی مفصل گوی و کاسه‌ای است. بخش کاسه‌ایِ مفصل ران را استابولوم (Acetabulum) می‌گویند که قسمتی از استخوان بزرگ لگن میباشد. بخش گوی مانند این مفصل، سرِ فمور (Femoral Head) نامیده میشود که در واقع بخش بالایی از همان استخوان ران (فمور) میباشد. سطح گوی و کاسه در مفصل ران با بافتی نرم به نام غضروف مفصلی (Articular Cartilage) پوشیده شده است؛ بافتی که مانند ضربه گیر، انتهای استخوان ها را فراگرفته و سبب میشود تا به راحتی بر روی هم حرکت کنند.
بافتی نازک به نام غشاء سینوویال (Synovial Membrane) اطراف مفصل ران را فراگرفته است. در یک مفصل ران سالم و طبیعی، غشاء سینوویال مایعی تولید میکند که سطح غضروف مفصلی را روان ساخته و تقریبا سبب از بین رفتن هرگونه اصطکاکی میشود. دسته‌هایی از جنس بافت به نام رباط (یا کپسول مفصل ران)، گوی را به کاسه متصل نموده و سبب پایداری مفصل ران میشوند.
دلایل ایجاد کننده درد در مفصل ران
دلیل رایجِ بروز دردهای مزمن در مفصل ران، آرتروز میباشد. بروز آرتروز استخوانی (Osteoarthritis)، رماتیسم مفصلی (Rheumatoid Arthritis) و آرتروز مرتبط با سوانح (Traumatic Arthritis) از انواع معمول آرتروز هستند.
آرتروز استخوانی (OA-Osteoarthritis)
آرتروز استخوانی تاکنون هنوز به طور کامل شناخته نشده است. فاکتورهای زیادی ممکن است در آرتروز استخوانی نقش داشته باشند. مانند: سن، وزن، سوانح، و یا کار کشیدنِ بیش از حد از مفصل. این بیماری، که بیشتر افراد بالای 60 سال را درگیر میکند، میتواند در افرد جوانتر هم دیده شود. در آرتروز استخوانی، سطوح نرم بین مفصلی فرسوده شده و به دلیل التهاب، مفصل دچار درد و سفتی میشود. به تدریج با از بین رفتن غضروف مفصلی، ابتدای استخوان ساق و انتهای استخوان ران، بر روی هم کشیده میشوند.
رماتیسم مفصلی (Rheumatoid Arthritis)
رماتیسم یک بیماری خودایمنی میباشد که در آن غشاء سینوویال ملتهب شده و ضخیم میگردد. این التهاب مزمن میتواند به غضروف آسیب زده و سبب سفتی و درد در مفصل گردد. رماتیسم معمول‌ترین نوع، در دسته ی “آرتروز التهابی (Inflammatory Arthritis)” میباشد. روماتیسم یک بیماری سیستمیک است؛ به این معنا که یا به همه‌ی مفاصل بدن حمله میکند یا به هیچکدام. این نوع آرتروز در موارد زیر با آرتروز استخوانی تفاوت دارد:
میان زنان شایع تر است
پیر و جوان، به هر دو به یک شکل ضربه می‌زند
به دلیل التهاب شدید، به مفاصل آسیب وارد میکند
آرتروز پس از سانحه (Trauma-Related Arthritis)
این نوع از آرتروز سومین دلیل رایج صدمه به مفاصل بدن می باشد. این نوع از آرتروز به دلیل یک آسیب قبلی، به مفاصل صدمه می‌زند. در واقع پس از آسیب دیدگی، استخوان و غضروف ممکن است به خوبی بهبود نیابند و این خود می تواند سبب موارد زیر گردد:
- فرسودگی بیش از حد در سطح مفاصل
- از بین رفتن سطح نرم مفاصل
- تورم مفاصل
- تاثیر منفی بر خونرسانی به سر استخوان فمور (گوی در مفصل گوی و کاسه‌ای)، که خود سبب بافت مردگی در استخوان (AVN-Avascular Necrosis) میشود
- بافت مردگی میتواند باعث موارد زیر شود:
- درد در مفصل ران
- کاهش تحرک
- فروپاشی سر استخوان فمور
دکتر مسعود اعتدالی را در اینستاگرام دنبال کنید
اگر تشخیص داده شود که دچار بافت مردگی در استخوان شده‌اید اما هنوز سر استخوان فمور از هم فرو نپاشیده و اندکی سالم است. تحت یکسری پروسه‌های پزشکی تلاش می کنند تا بدن شما دوباره در آن ناحیه عروق خونی جدید و سلول استخوانی بسازد تا جایگزین بافت مرده شود. اما اگر این بافت مردگی در سر استخوان فمور پیشرفت کرد، در این صورت تعویض مفصل ران برای شما انتخاب مناسبی خواهد بود.
مشکل مفصل ران در دوران کودکی (Childhood Hip Disease)
مفصل ران در دوران کودکی ممکن است دچار مشکلاتی گردد. از طرفی هرچند این مشکلات در همان دوران تا حدودی درمان شود. همچنان ممکن است فرد را در آینده دچار آرتروز نماید. زیرا مفصل ران ممکن است به دلیل این مشکل به طور طبیعی و مناسب رشد ننموده و در نتیجه غضروف مفصلی آن نیز تحت تاثیر قرار گیرد.
مطالعه بیشتر:
اسکن استخوان (Bone Scan) چیست؟
علل و چگونگی انجام سی تی اسکن
آشنایی با الکترومایوگرافی یا (EMG-Electromyogram)